معاملات فیوچرز چیست؟ در بازارهای مالی چه استفادهای دارد؟
روشها و استراتژیهای متعددی برای دستیابی به سود در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارند، اما معامله فیوچرز Futures که به معاملات آتی هم مشهور هستند، از جمله محبوبترینها به شمار میروند. معاملات آتی مانند معاملات اسکالپینگ در دستهبندی روشهای محبوب و البته راحت برای در نظر گرفتن رویکردهای سرمایهگذاری محسوب میشوند. به عبارت سادهتر، تریدرها یا معاملهگران دنیای کریپتوکارنسی با استفاده از معامله فیوچرز میتوانند، افق سودآوری خود را به نحو بهتری پیشبینی کنند. منظور از راحتی معاملات آتی، نه به معنای ساده بودن استراتژیها، بلکه به منظور بررسی پتانسیل سودآوری آن است.
بازار معاملات آتی به طور کلی شامل پیچیدگیهای معاملاتی و سرمایهگذاری خودشان هستند و برای اطلاع از آنها باید نکات مهم این موضوع را به صورت کامل مورد بررسی قرار داد. آنچه که ما را برای تهیه یک مقاله تخصصی در این مورد ترغیب کره است، استقبال تریدرها از روش معاملات آتی است. معاملات آتی هماکنون به عنوان روشی برای در تضمین قیمت داراییهای دیجیتال و اقدام برای سرمایهگذاری در زمان تعیین شده است. معامله فیوچرز به معاملهگران این فرصت را میدهد که روی قیمت آتی ارزهای دیجیتال، وارد قرارداد شوند. در حال حاضر، معاملات آتی بیت کوین، از جمله محبوبترین نوع معاملات فیوچرز است. برای درک بهتر بازار Futures با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- 1 معامله فیوچرز (Futures Contract) چیست؟
- 2 بیشتر بخوانید:
- 3 معاملات فیوچرز ارز دیجیتال
- 4 انواع معامله فیوچرز در بازار ارزهای دیجیتال
- 5 احراز هویت برای معاملات فیوچرز چیست؟
- 6 معایب معاملات آتی چیست؟
- 7 عدم کنترل بر رویدادهای آتی
- 8 مفاهیم اساسی معاملات فیوچرز در ارزهای دیجیتال چیست؟
- 9 حکم شرعی معاملات فیوچرز ارز دیجیتال
معامله فیوچرز (Futures Contract) چیست؟
اگر به عبارت لاتین این مفهوم نگاهی داشته باشیم، گاه به جای عبارت Futures Trade با عبارت Futures Contract هم مواجه خواهید شد. استفاده از واژه Contract یا قرارداد برای معاملات آتی، تعریفی کامل و مختصر از این روش معاملاتی است؛ چرا که معاملات آتی به نوعی، قراردادهایی هستند که بین خریدار و فروشنده منعقد میشوند. به واسطه قراردادهای آتی است که میتوان روی قیمت آینده ارزهای دیجیتال سرمایهگذاری کرد. به عبارت سادهتر، خریدار در طی یک معامله فیوچرز به فروشنده به این توافق میرسد که ارز دیجیتال مورد نظر را در زمان تعیین شده و در زمانی که قیمت آن رمزارز به رقم توافق شده رسید، خریداری کند.
استفاده از مفهوم معاملات آتی پیش از این برای خریداری کردن بسیاری از کالاها از جمله مواد غذایی، نفت و فلزات معنا داشت. با این حال، مفهوم معاملات آتی یا معاملات فیوچرز از بازارهای کالا فراتر رفتند و به دنیای ارزهای دیجیتال هم رسیدند. برای مثال، اگر یک خریدار قند و شکر در سالهای دور قصد داشت، برای خریدن قند و شکر مورد نیاز خود، از روش معامله فیوچرز استفاده کند، با فروشنده به توافق میرسید که هروقت، قیمت قند و شکر به n تومان رسید، x کیلوگرم کالا به او بفروشد. در مورد سرمایهگذاری بر ارزهای دیجیتال به واسطه این روش هم همان ساختار فروش کالا در جریان است.
مهمترین شرط معاملات فیوچرز این است که توافق مورد نظر بین خریدار و فروشنده، دارای تاریخ انقضا باشد. ناگفته نماند، در یکی از روشهای زیرمجموعه معاملات آتی که با عنوان قرارداد دائمی یا Prepetual Contract شناخته میشود، شرط تاریخ انقضا وجود ندارد.
قیمت تعیین شده در یک قرار دائمی، قیمت لحظهای ارزهای دیجیتال را تحت کنترل دارد و در محدوده بسیار نزدیک به آن، معامله را جوش میدهد. این موضوع در معامله فیوچرز متفاوت است و قرارداد بر طبق یک قیمت تعیین شده و تا حداکثر تاریخ مقرر شکل خواهد گرفت.
بیشتر بخوانید:
معاملات فیوچرز ارز دیجیتال
تعریف معاملات فیوچرز یا آتی در بازار ارزهای دیجیتال کمی متفاوتتر با تعریف آن در سهام و کالا و… میباشد. در بازار ارز دیجیتال، فیوچرز تریدینگ (Futures Trading) یک روش برای کسب سود از نوسات قیمت ارزهای دیجیتال، بدون داشتن مالکیت واقعی آنها است. در واقع، معاملات فیوچرز در بازار کریپتو به کاربران اجازه میدهد تا روی قیمت آینده یک رمز ارز مشخص، شرطبندی کنند.
در معاملات فیوچرز شما میتوانید علاوه بر افزایش قیمت، از کاهش قیمت یک ارز نیز سود کسب کنید و این بستگی به پوزیشن معاملاتی شما دارد. هنگامی که شما احتمال میدهید قیمت یک ارز دیجیتال، به طور مثال بیت کوین، کاهش پیدا میکند، میبایست یک پوزیشن شورت باز کنید؛ اگر قیمت بیت کوین طبق پیشبینی شما پیش رود، از این معامله سود کسب خواهید کرد. بر عکس، اگر احتمال میدهید قیمت یک ارز دیجیتال، مثلا همان بیت کوین، افزایش مییابد باید یک معامله با پوزیشن لانگ باز کنید؛ در صورتی که پیشبینی شما درست از آب درآید، سود خواهید کرد و اگر درست نباشد، در معامله فیوچرز خود با موقعیت لانگ یا خرید، زیان خواهید دید.
از آنجایی که، معاملات فیوچرز مربوط به پرایس اکشنهای یک رمز ارز است و ربطی به خود آن ارز ندارد، با معاملات اسپات تفاوت بسیاری دارند. از جمله ویژگیهای معالات آتی در بازار ارز دیجیتال، امکان معامله با مارجین تریدینگ یا لوریج بالا میباشد.
* برای درک بهتر نحوه کارکرد معاملات آتی در بازار ارز دیجیتال به ذکر یک مثال میپردازیم:
فرض کنید پدرام و سامان در قیمت 50,000 دلار، یک پوزیشن در معامله فیوچرز بیت کوین باز میکنند. پوزیشن پدرام لانگ و پوزیشن سامان شورت میباشد. با فرض اینکه در زمان سررسید، هر دوی این قراردادهای آتی بیت کوین در قیمت 55,000 دلار تسویه شوند که در این صورت، سامان با داشتن پوزیشن شورت (5,000=50,000-55,000) ضرر میکند و در طرف مقابل، پدرام 5,000 دلار سود خواهد کرد.
انواع معامله فیوچرز در بازار ارزهای دیجیتال
انواع مختلفی از معاملات آتی وجد دارند که معاملهگران یا تریدرهای ارزهای دیجیتال میتوانند، از بین آنها یکی را به عنوان استراتژی اصلی در نظر داشته باشند.
معاملات آتی استاندارد
معاملات آتی استاندارد یا Standard Futures Contracts از جمله رایجترین روشهای سرمایهگذاری است. قراردادهای آتی استاندارد، تمامی جنبههای یک قرارداد سنتی از جمله تاریخ انقضا و تسویه را در بر میگیرند. صرافیهای CBOE و CME Group اولین صرافیهای مستقر در شیکاگو بودند که معاملات آتی را برای بیت کوین در دسامبر سال ۲۰۱۷ راهاندازی کردند. پشتیبانی اولین صرافیها از انجام معامله فیوچرز برای بیت کوین، از جمله عوامل رشد قیمت BTC محسوب میشود.
معامله Futures با قابلیت تحویل فیزیکی
نوع دیگری از معاملات فیوچرز که با عنوان Futures with Phusical Delivery شناخته میشوند، قراردادهای انقضا دار با قابلیت تسویه فیزیکی را در بر میگیرند. نهاد Bakkt که توسط بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) حمایت میشود، برای اولینبار از این استراتژی رونمایی کرد. تنها تفاوت این استراتژی با معاملات آتی استاندارد در این است که ارز دیجیتال در طول فرایند تسویه، به خریدار تحویل داده میشود. به عبارت دیگر، در این معامله، بیت کوین در تاریخ انقضای قرارداد، به کسانی که معاملات آتی با ارزهای دیجیتال را انجام دادهاند، انتقال داده میشود.
قراردادهای دائمی
به این روش که با عنوان Prepetual Contracts شناخته میشود، در ابتدای بحث اشارهای داشتیم. قرارداد دائمی، نوعی معامله فیوچرز است که تاریخ انقضا ندارد. این معاملات در ابتدا توسط پلتفرمی مثل BitMEX شروع به کار کرد و سپس توسط صرافیهای بزرگی همچون Bubit و Binance هم پذیرفته شد.
احراز هویت برای معاملات فیوچرز چیست؟
برای انجام معاملات فیوچرز همانطور که گفته شد باید به صرافیها مراجعه کنید. در صرافیهای دیجیتال برای اینکه از انجام معاملات آتی مطمئن شوند، کاربران را به روشهای خاص خود احراز هویت میکنند. حتی در صرافیهای داخلی ایران نیز این فرایند احراز هویت انجام میشود. در این صورت هر دو طرف معامله میتوانند به خوبی به یکدیگر اعتماد کنند. هر صرافی برای احراز هویت فرآیند خاص خود را دنبال میکند. شما میتوانید با مراجعه به صرافیهای معتبر به راحتی فرایند احراز هویت خود را انجام داده و به راحتی اقدام به انجام معاملات فیوچرز نمایید.
مزایای معاملات آتی
این روش معاملاتی دارای مزیتهایی است که بسیاری از افراد را به استفاده از این روش سوق میدهد تا از این طریق معامله کنند و به کسب سود در بازار ارزهای دیجیتال بپردازند که عبارتند از:
راحت و ساده
معاملات آتی برای معاملهگران مبتدی هم مفید و سودآور است؛ علاوه بر سودآور بودن، معاملات آتی برای انواع تیپهای شخصیتی معامله گران راحتتر و روانتر هستند. معاملهگران و علاقهمندان به سرمایهگذاری در بازار ارزهای دیجیتال، میتوانند، با داشتن یک کیف پول (Wallet) دیجیتال امن و دسترسی به نقدینگی مورد نظر، در یک معامله فیوچرز وارد شوند. با توجه به ساده بودن معاملات آتی است که حجم معاملاتی آن حدود ۲ الی ۳ برابر بیشتر از معاملات اسپات ارزیابی میشود.
سود بالقوه بیشتر
هنگامی که تریدر با استفاده از اهرم مالی یا Leverage وارد معاملات ارزهای دیجیتال بشود، سودی که به دست خواهد آورد، قابل توجه است. برای مثال، اگر شما یک معاملهگر باشد و بخواهید از طریق صرافی Bybit به معامله فیوچرز بپردازید، میتوانید، اهرم را تا ۱۰۰ برابر تنظیم کنید تا موقعیت سرمایهگذاری فوقالعادهای داشته باشید. استفاده از اهرم به معنای آن است که اگر شما ۱۰ دلار سرمایهگذاری و اهرم را روی همان ۱۰۰ برابر تنظیم کنید، موقعیت سودآوری شما برابر با ۱۰۰۰ دلار (۱۰ * ۱۰۰) خواهد بود. البته ناگفته نماند که اهرم، همانطور که سودآور است، احتمالاً باعث زیان هم خواهد شد.
استراتژیهای منعطف
پیادهسازی و اجرایی کردن استراتژیهای معامله فیوچرز به مراتب بهتر از راهاندازی استراتژیهای دیگر بازار ارزهای دیجیتال است. معاملات آتی به طور کلی این امکان را برای شما به وجود میآورند که بدون برخورد با هیچ عامل بازدارندهای به سودآوری برسید.
معایب معاملات آتی چیست؟
اما معملات فیوچرز همچون دیگر استراتژیهای معاملاتی، دارای معایبی هم میباشد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم:
عدم کنترل بر رویدادهای آتی
یکی از ایرادهای رایج سرمایهگذاری در معاملات آتی، این است که هیچ کنترلی بر رویدادهای آتی وجود ندارد. عواملی غیرمترقبهای مانند، بلایای طبیعی، شرایط آبوهوایی غیر منتظره، مسائل سیاسی و غیره میتوانند، بر معاملات آتی تأثیر بگذارند و سودآوری معاملهگران را با ریسک بزرگی مواجه کنند.
مسائل مربوط به اهرم
اهرم یا Leverage بالا میتواند، به نوسانات سریع قیمتهای آتی ارزهای دیجیتال منجر شود. قیمتهای میتوانند، به صورت روزانه و حتی در عرض چند دقیقه بالا و پایین روند.
تاریخ انقضا
یکی از مهمترین اجزای معامله فیوچرز، تاریخ انقضا در بعضی از استراتژیها است. با نزدیکتر شدن تاریخ انقضای معامله فیوچرز، قیمتهای قراردادی برای داراییهای دیجیتال جذابتر میشوند؛ به همین دلیل گاهی ممکن است که بعضی از فرصتهای مناسب برای سرمایهگذاری به دلیل تاریخ انقضای قراردادها، از بین بروند و ناکام بمانند.
مفاهیم اساسی معاملات فیوچرز در ارزهای دیجیتال چیست؟
معامله گران باید مفاهیم اساسی معاملات فیوچرز ارزهای دیجیتال را بشناسند. آگاهی از این مفاهیم، شما را به حرفهای شدن در معاملات کریپتو، نزدیکتر میکند. درک پیچیدگیهای پشت معامله در معاملات آتی کریپتو، مستلزم تعهد قابل توجهی به یادگیری اصول اولیه آن است. در ادامه، به شرح مفاهیم اساسی معاملات فیوچرز میپردازیم.
اهرم یا Leverage در معاملات فیوچرز
همین خاصیت وجود اهرم، بیشتر معاملهگران را به بازار آتی جذب میکند؛ چرا که با وجود اهرم افراد میتوانند با چند برابر سرمایه خود به معامله بپردازند. برای مثال، بابت خرید 1 بیت کوین در بازار نقدی، به هزاران دلار نیاز دارید. با استفاده از معاملات فیوچرز شما میتوانید با کسری از هزینه، یک پوزیشن باز کنید. این تنها در صورت استفاده از اهرم میسر خواهد بود. هر قدر اهرم بیشتری داشته باشید، پول کمتری برای باز کردن یک پوزیشن نیاز خواهید داشت. در معاملات نقدی یا اسپات ابزار اهرم در دسترس نیست؛ در این صورت، اگر فقط 5000 USDT در کیف پول خود داشته باشید، فقط میتوانید 5000 USDT در بیت کوین بپردازید.
مارجین مورد نیاز
برای ورود به یک پوزیشن در معاملات فیوچرز، یک حاشیه (Margin) اولیه نیاز است. حاشیه اولیه یا مارجین مورد نیاز، درصدی از ارزش فرضی موقعیت آتی میباشد که هنگام استفاده از معاملات فیوچرز باید به وسیله وجه نقد یا وثیقه، تضمین شود. به بیانی Margin به حداقل مقداری که معاملهگران برای باز نگه داشتن پوزیشن معاملاتی خود نیاز دارند، اشاره دارد. هرگاه محدودیت حاشیه یا مارجین نگهداری معاملهگر کاهش پیدا کند، پوزیشن او منحل شده که به آن حالت اصطلاحا کال مارجین گفته میشود.
نرخهای تامین مالی
مبادلات در قراردادهای آتی کریپتو، به سیستمی نیاز دارند که اطمینان حاصل کند، قیمتهای شاخص و قیمتهای آتی به طور منظم، همگرا میشوند. به مکانیسمی که این کار را انجام میدهد، نرخ تامین مالی میگویند. نرخهای تامین مالی بر اساس اختلاف قیمت بین بازارهای نقدی و آتی محاسبه میشود. نرخهای تامین مالی میتواند اثرات نامطلوبی برای معاملهگران به همراه داشته باشد. به عنوان مثال؛ نرخهای تامین مالی ممکن است در یک بازار افزایشی، بیش از حد افزایش یابد و باعث شود نگه داشتن موقعیتهای خرید برای معاملهگران هزینهبر باشد.
حکم شرعی معاملات فیوچرز ارز دیجیتال
در خصوص معاملات فیوچرز و ارز دیجیتال نظر مراجع مختلف است. دلیل این هم مشخص نبودن فرآیند ارزهای دیجیتال و ابهامات زیاد آن است. به عنوان مثال برخی مراجع بزرگ مانند آیت الله سیستانی در خصوص ارزهای دیجیتالی اصلا فتوایی نداده و اظهار نظری نکردهاند. در جمهوری اسلامی ایران هم آیت الله خامنهای فعالیت در خصوص ارزهای دیجیتال از قبیل خرید و فروش. استخراج را مجاز اعلام کرده است.
در واقع بر اساس این اظهار نظرها میتوان اعلام کرد که هرگونه فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال و انجام معاملات آن از قبیل خرید و فروش و همچنین معاملات فیوچرز با مسئولیت طرفهای معامله صورت میگیرد. در نتیجه افراد در این فرآیند خود پاسخگو هستند. همچنین اعلام شده است که در معاملات ارزهای دیجیتال ضمانت نامه بانکی و ضمانت نامه دولتی صادر نمیشود. افراد باید با آگاهی و مسئولیت کامل اقدام به خرید و فروش ارز دیجیتال و انجام معاملات آتی نمایند.
ریسک معامله Futures
به طور کلی، برخی از کارشناسان معتقد هستند که بازار ارزهای دیجیتال به اندازه کافی بالغ نیست و نمیتوان انتظار معاملات فیوچرز را در آن داشت؛ چنین منتقدانی ادعا میکنند که بیثباتی در قیمت بیت کوین (BTC) ممکن است که به سایر بخشهای بازار آینده ارزهای دیجیتال هم سرایت کند. با این اوصاف، تاکنون هیچ رویداد قابل توجهی در مورد ریسک معاملات آتی در پلتفرمهای منسوب به دنیای کریپتوکارنسی به ثبت نرسیده است. بسیاری از صرافیها و پلتفرمهای معتبر برخلاف صرافیهای معمولی، دارای قدرت امنیتی بسیار بالایی هستند و مورد هک و سرقت داراییهای دیجیتال قرار نمیگیرند. برای مثال، انجام ترید ارز دیجیتال به روش فیوچرز در صرافیهایی همچون Kucoin و Bybit بسیار روان و راحت است. با در نظر گرفتن همه این نکات مهم، ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال، عدم به کارگیری صحیح استراتژیهای معاملات آتی و همچنین استفاده از اهرمهای بالاتر از حد توصیهشده، از جمله خطرات استفاده از معاملات فیوچرز محسوب میشوند.
آیا کاربران ایرانی میتوانند از معامله فیوچرز استفاده کنند؟
نکته مهمی که برای کاربران ایرانی وجود دارد، تحریم اقتصادی ایران است که باعث ممنوعیت سرمایهگذاری مستقیم در بازار ارزهای دیجیتال میشود. به دلیل محدودیتهایی که برای تریدرهای ایرانی وجود دارد، لازم است که پیش از ورود به بحثهای مربوط به آموزش معاملات آتی، به نکات مهمی دقت کنید. مهمترین نکتهای که باید به عنوان یک تریدر یا معاملهگر در نظر داشته باشید، این است که بسیاری از صرافیها، امکان فعالیت ایرانیان را کلاً ممنوع کردهاند و با استعلام IP حساب، میتوانند، داراییهای دیجیتال را مسدود یا بلوکه کنند.
برای مثال، صرافیها متعددی از جمله صرافی Bybit، Coinbase، Binance و غیره وجود دارند که با الزامی کردن، مسائل امنیتی مثل احراز هویتی 2 مرحلهای، از فعالیت ایرانیان جلوگیری میکنند. پیش از هر فعالیتی در حوزه معامله فیوچرز باید به یاد داشته باشید که همواره از IP غیر ایرانی استفاده کنید و دورِ صرافیهایی مثل بایننس را برای همیشه خط بکشید. بعضی از صرافیها مثل صرافی Kucoin هم وجود دارند که در حال حاضر به عنوان صرافی امن و مناسب برای ایرانیان محسوب میشوند.
در این مقاله از مدرسان پیشتاز به معاملات فیوچرز پرداختیم و تمامی موارد ممکن را مورد بررسی قرار دادیم تا به بهترین نوع با این بازار آشنا شوید.
دیدگاهتان را بنویسید