معاملات اسپات چیست؟
راه‌های کسب درآمد از بازار ارزهای دیجیتال بسیار متنوع است. ترید و معامله رمز ارزها یکی از روش‌های رایج در کسب ثروت از بازار ارزهای رمزنگاری شده است. برای انجام معامله و ترید در این بازار نیز راه‌های بسیاری وجود دارد که رایج‌ترین آن، معاملات اسپات یا Spot Trading است.عموما این نوع معاملات در مقابل معاملات فیوچر یا Futures Trading قرار می‌گیرد که در این مقاله این مفهوم معاملاتی را توضیح می‌دهیم.
فهرست مطالب
- 1 اسپات تریدینگ یا Spot Trading چیست؟
- 2 قیمت اسپات چیست؟
- 3 بازار اسپات چیست؟
- 4 محدودیت‌های معامله در بازار اسپات
- 5 بیشتر بخوانید:
- 6 معاملات با واسطه یا بی واسطه چیست؟
- 7 تفاوت معاملات اسپات و فیوچرز
- 8 معاملات اسپات و معاملات مارجین چه تفاوتی دارند؟
- 9 مزایا و معایب بازارهای اسپات
- 10 معایب بازارهای نقدی
- 11 اصطلاح اوردر بوک در بازار اسپات تریدینگ
- 12 مفاهیم Ask و Bid و قدرت نقدشوندگی در اسپات تریدینگ
- 13 انواع سفارشهای معاملاتی
- 14 سفارش مارکت (Market) در معاملات اسپات
- 15 سفارش لیمیت (Limit) در معاملات اسپات
- 16 سفارش استاپ لیمیت (Stop limit) در معاملات اسپات
- 17 سفارش OCO در معاملات اسپات
اسپات تریدینگ یا Spot Trading چیست؟
پیش از پرداختن به نحوه انجام معاملات در این روش، ابتدا معنی این عبارت را توضیح می‌دهیم. Spot به معامله‌ای اطلاق میشود که تحویل کالایی که خریداری و یا فروخته شده، در زمان انجام معامله صورت می‌گیرد. رکن اساسی یک معامله اسپات، تحویل فوری کالای مورد معامله است. Trading نیز به معنی معامله، ترید و مبادله کالاست. پس اسپات تریدینگ به معاملاتی گفته میشود که کالای مورد معامله، در زمان معامله میان خریدار و فروشنده رد و بدل شود؛ مثلا در یک معامله اسپات بیت کوین در زمان ترید، بیت کوین از فروشنده به خریدار منتقل میشود. این نوع معاملات را می‌توان نقطه مقابل معاملات آتی یا فیوچرز بیت کوین در نظر گرفت. در معاملات آتی، کالای مورد مبادله، در آینده و در تاریخی که در قرارداد قید شده میان خریدار و فروشنده رد و بدل میشود.
قیمت اسپات چیست؟
ممکن است با عبارت Spot Price مواجه شده باشید. در برخی متون معمولا از این عبارت برای بیان قیمت یک دارایی استفاده میشود؛ برای مثال قیمت اسپات بیت کوین ۱۳,۴۰۰ دلار است. احتمالا مفهوم این عبارت را حدس می‌زنید؛ قیمت اسپات بیت کوین یعنی اگر فردی بخواهد در همین لحظه این رمز ارز را خریداری کند، باید مبلغ ۱۳,۴۰۰ دلار را بپردازد. قیمت اسپات توسط تک تک معامله‌گران بیت کوین یا هر دارایی دیگر تعیین میشود و مدام در حال تغییر است.
آموزش فارکس با جدیدترین تکنیک‌ها از صفر تا 100
بازار اسپات چیست؟
spot Market یا بازار اسپات که عموما به آن بازار فیزیکی physical markets یا بازار نقدی cash markets گفته میشود، بازاری است که امکان خرید و فروش بیت کوین یا دیگر ارزهای دیجیتال در آن به صورت لحظه‌ای فراهم است. در این بازار، به صورت واقعی بیت کوین معامله شده و مقدار BTC از کیف پول فروشنده به کیف پول خریدار یا از حساب معاملاتی منتقل میشود. برای مثال تمامی صرافی‌های ارز دیجیتال ایران، جزو دسته بازارهای اسپات قرار می‌گیرند اما بازار بورس کالای شیکاگو یا CME، Bakt و صرافی Bitmex چنین بازاری نداشته و تنها معاملات آتی بیت کوین در آنها صورت می‌گیرد. صرافی بایننس هم بازار اسپات و هم بازار آتی را برای معامله بیت کوین ارائه می‌دهد.
محدودیت‌های معامله در بازار اسپات
همانطور که گفتیم بازارهای اسپات، بازارهایی مطمئن و قابل اعتماد هستند که افراد با استراتژی‌های ساده نیز می‌توانند به سود دست یابند. اما به هر حال محدودیت‌های این بازار برای معامله‌گران حرفه‌ای می‌تواند دلسرد کننده باشد. مهم‌ترین محدودیت که در واقع تفاوت اصلی بازار معامله اسپات با بازارهای آتی نیز به شمار می‌رود، امکان انجام معامله شورت و معامله فیوچرز (Futures) است. بازارهای آتی در واقع بازارهایی دو طرفه هستند. این بدین معناست که افراد علاوه بر انجام معامله در جهت رشد قیمت، در صورت امکان ریزش قیمت نیز می‌توانید با ایجاد یک قرارداد براساس نزول قیمت در آینده بازار هم سود قابل توجهی به دست آورند.
از سمت دیگر احتمالاً سرمایه افراد برای معامله کردن در بازارهای ارز دیجیتال محدود است. با اینکه در معامله اسپات شما محدود به استفاده از همان میزان سرمایه اولیه خود هستید، اما در در بازارهای مارجین این امکان برای شما فراهم شده که نسبتی از موجودی حساب خود را به عنوان وجه الضمان، نزد صرافی گرو بگذارد و تا چند برابر موجودی حساب خود، از منابع مالی صرافی وام بگیرید. بنابراین میزان سود بیشتری را در معامله کسب خواهید کرد و بعد از انجام معامله بایستی سرمایه قرض گرفته را به بازار برگردانید. هرچند افراد در هر دو این موارد باید توجه کنند که در صورت تحلیل اشتباه بازار، ضررشان نیز به همان نسبت بالاتر خواهد رفت. با تمام این معایب و محدودیت‌ها بازار معامله اسپات یکی از بهترین بسترها برای افراد تازه وارد به بازارهای ارز دیجیتال است. جالب است بدانید معامله‌گران حرفه‌ای در بازارهایی همچون سهام و فارکس سابقه طولانی معامله در این بازارهای مشتقه را دارند. اما تجربه استفاده از این معاملات برای سرمایه‌گذاران ارز دیجیتال تجربه تازه‌ای است.
بیشتر بخوانید:
معاملات با واسطه یا بی واسطه چیست؟
معاملات اسپات فقط به یک شکل محدود نمی‌شود. در حالی که بیشتر افراد در صرافی‌ها این شکل از معاملات را انجام می‌دهند، شما می‌توانید دارایی‌های خود را بدون نیاز به شخص ثالث و مستقیما با دیگران معامله کنید. همانطور که گفتیم این خرید و فروشها به عنوان معاملات بدون واسطه یا خارج از صرافی (OTC) نیز شناخته می‌شوند.
معاملات بدون واسطه
معاملات بدون واسطه (Over-the-counter) گاهی اوقات به عنوان معاملات خارج از صرافی شناخته میشود. در این مدل، دارایی‌ها به طور مستقیم بین خریداران و فروشندگان معامله میشود. معاملات اسپات در بازار بدون واسطه از روش‌های ارتباطی متعددی برای سازماندهی خود از جمله تلفن و پیام فوری استفاده میکند. مهم‌ترین مزیت معاملات OTC این است که شما دیگر نیاز به ثبت سفارش در اورد بوک ندارید.
تفاوت معاملات اسپات و فیوچرز
معاملات اسپات (Spot trade) که با عناوینی همچون معامله نقدی یا معامله نقطه‌ای هم شناخته می‌شوند، از جمله معاملاتی هستند که علی‌رغم شباهت، تفاوت‌های متعددی با معاملات آتی دارند. از مفهوم معامله اسپات (Spot) در بازارهای سرمایه‌گذاری دیگر مثل بازار فارکس هم استفاده میشود.
به طور کلی، در یک معامله اسپات، کالا یا ارز دیجیتال مورد توافق، پس از تاریخ تعیین‌شده، از نقطه‌ای به نقطه مقابل به صورت آنی منتقل میشود؛ این در حالی است که در یک معامله فیوچرز، پس از انقضای تاریخ مورد توافق، ارز دیجیتال مورد توافق در همان لحظه منتقل نمی‌شود و باید مورد مبادله خریدار و فروشنده واقع شود. در این بخش از مقاله به تفاوت‌های اساسی بین معامله اسپات و معامله فیوچرز خواهیم پرداخت.
معاملات اسپات و معاملات مارجین چه تفاوتی دارند؟
امکان انجام معاملات مارجین (Margin Trading) در برخی از بازارهای اسپات وجود دارد. همانطور که قبلا اشاره کردیم، معاملات نقدی مستلزم آن است که بلافاصله دارایی را خریداری کرده و تحویل بگیرید. در مقابل، معاملات مارجین به شما امکان می‌دهد وجوهی را با بهره از شخص ثالث قرض کنید. این کار به شما اجازه می‌دهد تا معاملات بزرگ‌تری انجام دهید و پتانسیل کسب سودهای قابل توجهی را داشته باشید. با این حال، زیان‌های احتمالی را نیز افزایش می‌دهد. بنابراین در هنگام انجام معاملات مارجین باید مراقب باشید که تمام سرمایه اولیه خود را از دست ندهید. معامله مارجین شرط بندی بر روی قیمت یک دارایی با استفاده از پول قرض گرفته شده و با هدف افزایش سود است.
مزایا و معایب بازارهای اسپات
هر نوع معامله و استراتژی معاملاتی که از استفاده می‌کنید، مزایا و معایب خود را دارد. درک این موارد به شما کمک میکند تا با کاهش ریسک بتوانید با اطمینان بیشتری معامله کنید. معاملات نقدی یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای انجام معاملات است، اما همچنان دارای نقاط قوت و ضعف است.
مزایای بازارهای نقدی
- قیمت‌ها شفاف بوده و تنها متکی به عرضه و تقاضا در بازار است. این جنبه در تضاد با بازار آتی (Futures) است که اغلب دارای چندین قیمت مرجع است. به عنوان مثال، قیمت در بازار آتی بایننس از داد‌ه‌های دیگری مانند نرخ سرمایه، شاخص قیمت و مبنای میانگین متحرک (MA) مشتق شده است. در برخی از بازارهای سنتی، قیمت ممکن است تحت تأثیر نرخ بهره قرار گیرد.
- انجام معاملات اسپات به دلیل قوانین ساده، پاداش‌ها و خطرات آن آسان است. وقتی ۵۰۰ دلار در بازار نقدی سرمایه گذاری می‌کنید، می‌توانید ریسک خود را به راحتی بر اساس قیمت خرید و قیمت فعلی دارایی محاسبه کنید.
- می‌توانید سفارش خود را ثبت کرده و دیگر به آن فکر نکنید! برخلاف معاملات مشتقه و مارجین، در معاملات نقدی نیازی به نگرانی در مورد لیکوئید شدن یا دریافت مارجین نیستید. هر زمان که بخواهید می‌توانید وارد معامله شده یا از آن خارج شوید. همچنین نیازی به بررسی استراتژی سرمایه‌گذاری خود ندارید، مگر اینکه بخواهید معاملات کوتاه مدت انجام دهید.
معایب بازارهای نقدی
- بسته به آنچه که معامله می‌کنید، بازارهای نقدی می‌توانند دارایی‌هایی را در اختیار شما بگذارند که نگهداری آنها می‌تواند ناخوشایند باشد. کالاها شاید بهترین نمونه باشند. اگر نفت خام را به شکل نقدی خریداری کنید، باید دارایی را به صورت فیزیکی تحویل بگیرید. در مورد ارزهای دیجیتال، نگه داشتن توکن‌ها و سکه‌ها به شما این مسئولیت را می‌دهد که آنها را ایمن و مطمئن نگه دارید.
- سود بالقوه در معاملات نقدی بسیار کمتر از معاملات آتی یا مارجین است. شما می‌توانید از همان مقدار سرمایه برای ترید در موقعیتهای بهتر استفاده کنید.
اصطلاح اوردر بوک در بازار اسپات تریدینگ
اُردر بوک (Order Book) لیست سفارشهای خرید و فروش یک دارایی میباشد که به واسطه تک‌تک افراد در آن صرافی یا بازار ارائه شده است. برای توضیح این مفهوم در بازارهای مالی، فرض کنید افرادی که قصد خرید بیت‌کوین دارند، سفارش خرید خود را در یک صرافی ثبت می‌نمایند.
در زمان تنظیم سفارش، قاعدتاً هر یک از آنها قیمت پیشنهادی خود و مقدار BTC که قصد خرید آن را دارند ثبت می‌کنند. در طرف دیگر بازار، اشخاصی حضور دارند که قصد فروش بیت‌کوین‌های خود را با قیمت مشخص دارند.
مجموعه این افراد، خریداران و فروشندگان بیت‌کوین می‌باشند. صرافی، تمامی سفارشهای خرید و فروش افراد را در یک لیست در اختیار افراد قرار می‌دهد. به این لیست خریداران و فروشندگان اردر بوک یا دفتر ثبت سفارش‌ها گفته میشود.
این دفتر سفارش‌ها هر لحظه در حال تغییر است و دلیل آن این است که به محض اینکه خریدار و فروشنده‌ای بر روی یک قیمت توافق کنند، معامله توسط صرافی انجام میشود و BTC از فروشنده به خریدار منتقل میشود. پس به طور کلی هر اوردر بوک از دو بخش خریداران و فروشندگان تشکیل شده است. عموماً سفارشهای خریداران با رنگ سبز و سفارشهای فروشندگان با رنگ قرمز نمایش داده میشود.
نحوه اولویت بندی سفارش‌ها در اردر بوک
همانطور که اشاره شد، Order Book محل نمایش تمام سفارشهای خرید و فروش یک دارایی است. این امکان وجود دارد که صدها و هزاران سفارش خرید و فروش در روز یا هفته … ثبت شود؛ سؤال مطرح شده این است که صرافی‌ها با چه اولویتی این سفارش‌ها را معرض نمایش قرار می‌دهند؟ کدام سفارش‌ها در بالاتر در این لیست قرار می‌گیرد و کدام سفارش در ردیف‌های پایین‌تری جای می‌گیرند؟
فرض کنید که قصد شما فروش بیت کوین است. طبیعتا شما ترجیح میدهید که بیت کوین‌های خود را با بالاترین قیمت ممکن به فروش برسانید. از آن طرف، شخصی که قصد خرید BTC را دارد، عموما ترجیح می‌دهد با پایین‌ترین قیمت این رمز ارز را خریداری نماید.
صرافی‌ها همین سفارشات یا در واقع ترجیح خریداران و فروشندگان را در اردر بوک لیست می‌کنند. در قسمت فروشندگان، سفارشهایی که پایین‌ترین قیمت را در میان سایر فروشندگان به ثبت رساندهاند، در بالای لیست قرار می‌گیرند و جز اولین سفارشهای فروش در آن Order Book خواهند بود.
در قسمت خریداران برعکس عمل میشود، سفارشهایی که بالاترین قیمت را در میان خریدارن پیشنهاد دادهاند در بالای لیست قرار می‌گیرند و جز اولین سفارشهای خرید در آن اردر بوک خواهند بود. به طور کلی، اولین سفارش فروش در اردر بوک، بالاترین قیمت ممکن است که فرد خریدار می‌تواند آن دارایی را خرید نماید و اولین سفارش خرید در Order book، پایین‌ترین قیمتی است که فرد فروشنده می‌تواند آن دارایی را بفروشد.
مفاهیم Ask و Bid و قدرت نقدشوندگی در اسپات تریدینگ
Bid
قیمت Bid اشاره به بالاترین قیمتی دارد که خریدار حاضر است بابت خرید یک دارایی پرداخت نماید. در اردر بوک، قیمت Bid همان قیمتی است که در ابتدای لیست سفارش خریداران نشان داده شده است.
ASK
قیمت Ask اشاره به پایین‌ترین قیمتی دارد که فروشنده دارایی خود را برای فروش گذاشته است. در یک Order Book، قیمت Ask قیمتی است که در ابتدای لیست سفارش فروشندگان جای گرفته است.
قدرت نقد شوندگی
اختلاف میان بالاترین قیمت در بخش فروشندگان Ask price و پایین‌ترین قیمت در بخش خریداران Bid price کمتر باشد، نقدشوندگی در آن بازار بالاتر است. به عنوان مثال بیت کوین در صرافی بایننس قدرت نقد شوندگی بسیار بالایی دارد، چون اختلاف میان قیمت پیشنهادی خریداران و فروشندگان بسیار کم میباشد.
انواع سفارشهای معاملاتی
در این بخش به انواع سفارش‌ها معاملاتی در بازارهای اسپات اشاره خواهیم کرد. سفارش خرید یا فروش و یا Order خرید و فروش در بازارهای مالی انواع مختلفی دارند. اگر با صرافی‌هایی همچون بایننس کار کرده باشید، احتمالا در زمان خرید و فروش یک دارایی دیجیتال با گزینه‌های ارائه شده توسط بایننس در زمان انجام معامله مواجه شده‌اید. در این بخش این سفارش‌ها را توضیح می‌دهیم:
سفارش مارکت (Market) در معاملات اسپات
روش اول معامله اسپات بر اساس قیمت لحظه‌ای بازار است که spot market order گفته میشود. و برای زمانی است که شما نمی‌خواهید در صف خرید یا فروش منتظر بمانید. شما فقط حجم ارزی که قصد معامله آن را دارید مشخص می‌کنید و معامله برحسب بهترین قیمت پیشنهادی موجود در بازار صورت خواهد گرفت. با این حال تضمینی وجود ندارد که قیمت بازار در حین اجرای سفارش شما تغییر نکند. اگر حجم کافی برای اجرای سفارش شما وجود نداشته باشد الباقی سفارش با قیمتی متفاوت پر خواهد شد.
سفارش لیمیت (Limit) در معاملات اسپات
روش دوم که spot limit order نامیده میشود و هنگامی است که شما قیمت خاصی را برای ارزی که قصد معامله اسپات آن را دارید در نظر می‌گیرد و آن را به صورت ثبت یک سفارش با قیمت پیشنهادی مشخص در بازار قرار میدهید. در صورتی که قیمت ارز به عدد مورد نظر شما برسد، با پذیرش سفارش شما معامله انجام خواهد شد.
سفارش استاپ لیمیت (Stop limit) در معاملات اسپات
سفارش استاپ لیمیت سفارشاتی است که با یک شرط قیمت همراه است که معمولا برای تعیین حد ضرر معامله مناسب است. اگر شرط تعیین شده در بازار محقق شود، سفارش شما به صورت خودکار توسط صرافی در لیست سفارشات ثبت خواهد شد. بدین ترتیب شما می‌توانید هر تعداد سفارش stop که مایلید ثبت کنید و تا وقتی که سفارش شما فعال نشده باشد سرمایه شما درگیر معامله نشده است.
Stop همان شرط قیمتی است که اگر بازار به آن برسد سفارش شما فعال خواهد شد و در صورت رسیدن قیمت به سطح مورد نظر limit قیمتی خواهد بود که سفارش شما با آن قیمت در دفتر سفارشات ثبت میشود. البته اگر این دو قیمت خیلی نزدیک به هم در نظر گرفته شود ممکن است بازار به سرعت از قیمت مورد نظر شما رد شده و سفارش شما پر نشود.
سفارش OCO در معاملات اسپات
OCO مخفف عبارت One Cancels The Other بوده و روشی مختص بازار اسپات برخی صرافی‌ها مانند بایننس است. با بکارگیری ویژگی OCO شما می‌توانید به صورت همزمان دو سفارش مشخص کنید که اگر یک سفارش شما فعال شود سفارش دیگر کنسل خواهد شد. این روش در واقع ترکیبی از دو سفارش لیمیت اوردر (Limit order) و استاپ لیمیت (stop limit) است، که در قسمت price قیمت اسپات اوردر را مشخص کرده، در قسمت stop شرط قیمتی و در قسمت limit قیمت برای ثبت سفارش استاپ لیمیت مشخص میشود. بنابراین شما می‌توانید حد سود و حد ضرر معامله خود را به طور همزمان تعیین کنید.
در این مقاله با مفهوم اسپات تریدینگ و نحوه کارکرد آن در بازار ارزهای دیجیتال آشنا شدیم. در این بازار معاملاتی، انواع سفارش‌ها وجود دارد که با تمامی آنها آشنا شدیم. تقریبا تمامی معاملاتی که در ایران و در زمینه ارزهای رمزنگاری شده انجام میشود به صورت معاملات اسپات است. در خارج از ایران نیز علاوه بر این نوع معاملات، قراردادهای آتی نیز وجود دارد که انتخاب‌های بیشتری به تریدرها ارائه می‌دهد. اما همچنان این نوع معاملات جزو معاملات پرطرفدار در بازار ارزهای دیجیتال است.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
تاریخچه ارز متیک
آموزش ترید با گوشی اندروید و آیاواس
آموزش تحلیل فاندامنتال ارز دیجیتال
روند های برگشت بازار و تکنیک رول سوشی
چگونه ارز دیجیتال بخریم با گوشی؟
دیدگاهتان را بنویسید