بلاگ

مقدمه‌ای ساده در خصوص استخرهای سیاه (Dark Pools)

استخر سیاه مکان خصوصی است که مبادله ابزارهای مالی را تسهیل می‌کند. استخر سیاه با یک صرافی عمومی از این‌ جهت تفاوت دارد که در آن هیچ دفتر ثبت سفارش قابل‌ رؤیتی وجود ندارد و معاملات در معرض دید عموم قرار ندارند (تنها زمانی قابل‌ رؤیت می‌شوند که اجرا شده باشند).

نقدینگی موجود در بازارهای استخر سیاه را نقدینگی استخر سیاه می‌نامند. اکثر معاملات استخر سیاه در معاملات بلاک (block trades) صورت می‌گیرند. یک معامله بلاک عبارت است از معامله مقدار زیادی از یک دارایی با یک قیمت از پیش تعیین‌ شده.

نخستین بار استخر سیاه در دهه 80 میلادی پدیدار شد و سرمایه‌گذاران مهمی که حجم بالای اوراق بهادار را معامله می‌کردند از آن استفاده کردند.

 استفاده از استخرهای سیاه امکان سفارش گذاری و انجام معاملات را برای مؤسسات بدون اینکه از همان ابتدا هدف خود را آشکار سازند، فراهم می‌آورد. این یک ویژگی مفید است، زیرا هدف آن‌ها برای خرید یا فروش مقادیر زیاد یک دارایی می‌تواند تأثیر زیان‌آوری بر معامله پیش از اینکه فرصت اجرای آن را داشته باشند، بگذارد.

استخرهای سیاه بخش بزرگی از بازارهای جهانی سهام را تشکیل می‌دهند و این مقاله تأثیر بالقوه آن‌ها بر فضای رمزارزها را مورد بررسی قرار می‌دهد.

مزایای استفاده از یک استخر سیاه:

  • تأثیر کم بر سنتیمنت بازار – معامله‌گرانی که تمایل به انجام معاملات بزرگ دارند می‌توانند قصد خود را از چشم سرمایه‌گذاران عمومی مخفی نگه‌دارند.
  • افزایش قیمت – مناسب بودن معاملات اغلب بر اساس میانگین بهترین قیمت خرید و فروش (bid and ask) انجام می‌شود. در چنین مواردی، هم خریدار و هم فروشنده معامله مطلوب‌تری نسبت به معاملات بازار باز (خریدار با قیمت پایین‌تر می‌خرد و فروشنده با قیمت بالاتر می‌فروشد) می‌توانند انجام دهند.
  • بدون slippage – از آنجایی‌ که بیشتر معاملات استخر سیاه در معاملات بلاک و با قیمت از پیش تعیین‌ شده صورت می‌گیرند، معامله گران می‌توانند مطمئن باشند که می‌توانند کل معامله را با قیمت موردنظر انجام دهند.

اختلاف‌ نظرها در مورد استخر سیاه:

  • تضاد منافع (Conflict of interest) – از آنجایی‌ که دفتر سفارش‌ها قابل‌ رؤیت نیست، تضمینی وجود ندارد که یک معامله در بهترین قیمت ممکن انجام‌ شده باشد. اگر مؤسسه‌ای که معامله را تسهیل می‌کند، تضاد منافع داشته باشد، توانایی تحت تأثیر قرار دادن قیمت‌های بازار واقعی را دارد.
  • تأثیر زیان‌بار بر قیمت‌های بازار – اگر بیشتر معاملات در استخرهای سیاه صورت‌پذیرند، شاید قیمت‌ها در مبادلات عمومی بر بازار واقعی تأثیر نگذارند. بخش بزرگی از سرمایه‌گذاری و معامله‌گری به جریان آزاد اطلاعات بستگی دارد و استخرهای سیاه مانع آن می‌شوند.
  • آسیب‌پذیری نسبت به معامله گران متعدد (HFT) – استخرهای سیاه می‌توانند زمین‌بازی مناسبی برای تمرین‌های بی‌پروا توسط معامله گران متعدد باشند. اگر آن‌ها امکان دسترسی به داده‌های دفتر سفارش‌ها را داشته باشند، می‌توانند سفارش‌ها بزرگی بگذارند و از معامله گران از همه‌جا بی‌خبر نیز کسب سود می‌کنند.

استخرهای سیاه روش دیگری را فعال کردند که pinging نامیده می‌شود و شامل ارسال مقدار زیادی سفارش برای برنامه‌ریزی یک سفارش پنهانی بزرگ می‌شود. همچنین برای سنجش حوزه‌های نقدینگی در دفتر سفارش‌ها از آن استفاده می‌شود و به معامله گران متعدد مزیتی می‌بخشد که مطلوب بازار نیست.

  • معامله متوسط کوچک‌تر – از زمان پیدایش معاملات با اندازه متوسط استخرهای سیاه در دهه 80 میلادی، مقدار آن‌ها کاهش چشمگیری داشته‌اند. این به معنای آن است که مؤسسات مالی که معاملات بزرگ انجام می‌دهند دیگر از استخرهای سیاه استفاده نمی‌کنند. این مسئله موجودیت آن‌ها را کمتر قابل‌ توجه قرار می‌دهد و حتی برای بازارهای بزرگ‌تر زیان‌بار خواهند بود. این موضوع درصورتی‌ که سفارش‌ها کوچک‌تر در صرافی‌های دارای دفتر ثبت سفارش‌ها قابل‌ رؤیت انجام شوند، می‌تواند سبب سالم‌تر شدن بازار شود.

استخرهای سیاه غیرمتمرکز:

استخرهای سیاه بکار رفته برای معامله رمزارزها، همچون استخرهای سیاه بازارهای سنتی سهام در برخی از پلتفرم‌های معاملاتی موجود هستند.

استخرهای سیاه غیر متمرکز در مقایسه با استخرهای سیاه معمولی مزیت دارند که عبارت است از روش‌های تأیید دیجیتال امن‌تر. پروتکل‌های استخرهای سیاه غیر متمرکز می‌توانند قیمت منصفانه بازار را برای همه حاضرین بدون امکان دست‌کاری قیمت حفظ کنند.

 در معاملاتی که چند بلاک چین درگیر هستند، می‌توان از سوآپ های اتمیک میان زنجیره‌ای برای تسهیل معاملات بدون نیاز به‌ واسطه استفاده کرد.

استخرهای سیاه غیرمتمرکز می‌توانند از تکنولوژی‌های جدید کریپتوگرافی همچون اثبات دانش صفر (zero knowledge proofs) برای تأیید یکپارچگی تراکنش‌های استخرهای سیاه استفاده کنند.

استخرهای سیاه می‌توانند در بازارهای غیرقابل نقد شدن رمزارزها نیز مفید واقع شوند، زیرا به معامله گران اجازه می‌دهند تا بدون slippage معاملات بزرگ‌تری را انجام دهند. با اینکه یک سفارش بزرگ می‌تواند تأثیر چشمگیری بر بازار غیرقابل نقد شدن داشته باشد، همان معامله را می‌توان بدون slippage در استخرهای سیاه انجام داد.

به دلیل عدم حضور معامله گران اصلی در بازار رمزارزها، استخرهای سیاه تأثیر کمی بر بازار رمزارزها داشته‌اند، اما این موضوع شاید در آینده تغییر کند.

کلام آخر:

به دلیل عدم وجود شفافیت، استخرهای سیاه از زمان پیدایش، به موضوعی برای اختلاف‌ نظرها تبدیل‌ شده‌اند. در مورد هر بازاری، پنهان ساختن بیشتر حجم معاملات ویژگی مطلوبی نیست.

با پیشرفت‌های اخیری که در روش‌های تأیید کریپتوگرافی صورت گرفته است، فرآیند استفاده از استخرهای سیاه می‌توانند ایمن‌تر شوند. پروتکل‌های اوپن سورس می‌توانند به روشی ایجاد شوند که برای همه حاضرین قوانین یکسانی را که ریسک استفاده از استخرهای سیاه را کاهش می‌دهند، به کار برند

مطالب زیر را حتما مطالعه کنید

1 دیدگاه

به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.

دیدگاهتان را بنویسید