توکنومیک چیست؟ عوامل تاثیرگذار بر ارزش توکن
موضوعات بسیاری درزمینهٔ محیط کریپتو ازجمله مجموعه واژگان که لغات کاملاً جدیدی را نمایان میکند و برای توصیف مفاهیم کاملاً جدید ابداع شد، جدید و مخرب هستند. توکنومیک مثال خوبی در این زمینه است.این واژه ترکیبی جای خالی را برای توصیف چگونگی ارتباط عملکرد مکانیک رمز ارزها (عرضه، توزیع و ساختار محرک) با ارزش در دیکشنری پر میکند.
اگر تصور شما این است که رمز ارزها تنها اشکال جدید پول اینترنتی هستند، شاید اجزای تشکیلدهنده توکنومیک یعنی توکن و ایکونومیک به نظر گیجکننده برسند. در واقعیت، کریپتو را میتوان برای همه اشکال انتقال ارزش به کار برد.
به همین دلیل واژه توکن به کار میرود، زیرا واحدهای ارزش رمز ارز میتوانند کاربردی مشابه پول داشته باشند و برای دارنده آن کاربرد ویژهای به دنبال داشته باشند. همانگونه که باید در شهربازی یا اتاقهای لباسشویی از یک توکن خاص برای راهاندازی ماشینها استفاده کرد، خدمات مبتنی بر بلاک چین توسط توکنهای خود که مزایا یا پاداشهای خاصی را به همراه دارند، راهاندازی میشوند:
- دیفای (DEFI)
به کاربران توکنهایی بهعنوان پاداش فعالیت (وام گرفتن/وام دادن) داده میشود یا این که توکنها بهعنوان نسخههای غیرواقعی دیگر رمز ارزهای موجود ایجاد میشوند.
- DAO
دارندگان توکن در سازمانهای خودمختار غیرمتمرکز (DAOs)، جوامع جدید دیجیتال تحت کنترل قراردادهای هوشمند حق رأی به دست میآورند.
Gaming/Metaverse – جایی که فعالیتهای بازی و آیتمهای درون بازی توسط توکنها ارائه میشوند و میتوانند ارزش قابل مبادلهای داشته باشند.
اگر این درک رمزارزها به عنوان توکن را به تعریف سنتی ایکونومیک (اقتصاد) یعنی اندازهگیری تولید، توزیع و مصرف کالاها و خدمات اضافه کنیم، میتوان آنچه توکنومیک:
- نحوه تولید توکنها از طریق زمانبندی عرضه آنها با استفاده از مجموعه خاصی از معیارهای عرضه
- نحوه توزیع توکنها در میان دارندگان
- محرکهایی که برای استفاده و مالکیت توکنها انگیزه ایجاد میکنند
میتوان با بررسی زمانبندی عرضه بیت کوین بهعنوان اولین رمز ارز، بیشتر به این جنبههای توکنومیک بپردازیم.
متن سربرگ خود را وارد کنید
در ژانویه سال 2009 بیت کوین بر اساس مجموعهای از قوانین با نام «پروتکل بیت کوین» که شامل زمانبندی تعریفشده عرضه بود، به وجود آمد:
بیت کوینهای جدید از طریق استخراج تولید میشوند. ماینرها برای پردازش بلاک جدیدی از تراکنشها از طریق تخصیص نیروی محاسباتی به حل یک پازل ریاضی با یکدیگر رقابت میکنند. ماینرها این کار را با راهاندازی یک الگوریتم ست انجام میدهند و امید دارند که پاسخ را بیابند، به این کار اثبات کار گفته میشود.هر ده دقیقه یک بلاک جدید استخراج میشود. سیستم هر دو هفته یکبار از طریق تنظیم سختی الگوریتم استخراج به صورت خودکار تنظیم میشود تا نرخ ثبات تولید بلاک را حفظ کند.
پاداش استخراج در سال 2009 از 50 BTC آغاز شد اما هر 210 هزار بلاک نصف میشود که حدود 4 سال است. سه هالوینگ که آخرین آن در مه 2020 بود وجود داشت و پاداش بلاک اکنون 25/6 BTC است.
زمانبندی عرضه ثابت تا زمانی که حداکثر 21 میلیون بیت کوین تولید شوند، ادامه خواهد یافت.
راه دیگری برای تولید بیت کوین وجود ندارد.
علاوه بر پاداش بلاک، ماینرهای موفق کارمزدهایی را دریافت میکنند که هر تراکنش برای ارسال در شبکه میپردازد.
معیارهای عرضه:
بیت کوین به عنوان اولین مثال رمز ارز، مفهوم توکنومیک را همراه با مجموعهای از معیارهایی که زمانبندی عرضه همه رمز ارزها را به اجزای کلیدی که نگرش ارزشمندی به ارزش بالقوه یا مقایسهای میدهد تقسیم میکند، معرفی کرد.
این معیارهای رایج در سایتهای شناختهشده مقایسه قیمت کریپتو همچون Coinmarketcap یا Coingecko به عنوان مکملی بر قیمت اصلی و دادههای حجم منتشر میشوند.
حداکثر عرضه – یک هارد کپ (hard cap) در تعداد نهایی کوینهایی که وجود خواهند داشت.
کاهنده تورم – کوینهایی با حداکثر عرضه، کاهنده تورم یا تورم زدا نامیده میشوند زیرا افزایش عرضه نهایی باگذشت زمان کاهش مییابد.
تورمزایی – کوینهایی که ماکزیمم عرضه ندارند را تورمزا مینامند زیرا عرضه به صورت مداوم افزایش و تورم خواهد داشت که این موضوع قدرت خرید کوینهای موجود را کاهش میدهد.
عرضه کل – تعداد کل کوینهای موجود در حال حاضر.
عرضه در گردش – بهترین حدس برای تعداد کل کوینهایی که در دسترس عموم قرار دارند. در مورد بیت کوین، عرضه کل و عرضه در گردش یکی هستند زیرا توزیع آن از روز اول انجام گرفت.
سرمایه بازار – حاصلضرب عرضه در گردش در قیمت فعلی؛ این معیار اصلی برای اندازهگیری ارزش و اهمیت کل یک رمز ارز است، همانگونه که برای شرکتهای سهامی عام صورت میگیرد و مطابق آن قیمت سهام در تعداد سهام قابل معامله ضرب میشود.
سرمایه بازار اغلب به عنوان یک معیار جایگزین برای ارزش به کار میرود و با وجود این که در حالت مقایسهای مفید است، وابستگی آن به قیمت به معنای این است که آنچه نفر آخر قصد پرداخت داشت را منعکس میکند که با برآورد ارزش فاندامنتال تفاوت بسیار دارد.
سرمایه بازار کاهشیافته – حداکثر عرضه ضرب شده در قیمت فعلی؛ این مورد ارزش کل کوین کاملاً عرضهشده بر مبنای قیمت فعلی را نشان میدهد.
توزیع ذخیره (Supply Distribution)
درحالیکه زمانبندی عرضه درباره موجودی در گردش و نرخی که کوینها مطابق آن تولید میشوند به شما اطلاعات میدهد، توزیع موجودی نحوه توزیع کوینها میان آدرسها را که میتواند تأثیر بزرگی بر ارزش داشته باشد و بخش مهم دیگری از توکنومیک است، مدنظر قرار میدهد.
رمز ارزهای شناختهشده مانند بیت کوین منبع باز دارند، این اطلاعات برای همه افرادی که به اینترنت دسترسی دارند و در تحلیل دادهها مهارت دارند، به صورت رایگان در دسترس است. مطابق با Bitinfocharts.com، در اینجا توزیع بیت کوین تا ژانویه 2022 نمایش دادهشده است.
توزیع عرضه خام بیت کوین به نظر به درستی انجام نمیشود و کمتر از 1% آدرسها 86% کوینها را دارا هستند و بنابراین در مقابل اقدامات آدرسهای کنترلکننده کوچکتر آسیبپذیر هستند.
اما این تصویر تا اندازهای گمراهکننده است، زیرا یک فرد میتواند چند آدرس داشته باشد، درحالیکه یک آدرس به یک نهاد مثلاً صرافی تعلق دارد که بیت کوین میلیونها کاربر را در خود نگه میدارد.
تحلیل انجامشده توسط Glassnode تأمین کننده تحلیلهای بلاک چینی عنوان میکند که تمرکز چندان چشمگیر نیست و مقدار نسبی بیت کوین که توسط نهادهای کوچکتر نگهداری میشود باگذشت زمان افزایشیافته است.
بنابراین اگرچه بلاک چین بیت کوین واضح است، مالکیت آدرس نامشخص است، به این معنی که میتوان اطلاعات مشخصی درباره تمرکز مالکیت کریپتو به دست آورده و از آن برای بیان دیدگاه درباره ارزش استفاده کرد، اما هرگز نمیتوان توزیع واقعی موجودی را به صورت دقیق دانست.
این کار حوزه کاملاً جدیدی را در زمینهٔ تحلیل به وجود آورده است که تحلیل درون زنجیره نامیده میشود و نزدیکترین شکل به اقتصاد بلاک چین است. این نوع تحلیل از الگوهای رفتاری بلاک چین استفاده میکند تا تغییرات آتی قیمت را به وجود آورد.
کوینهای از دست رفته یا سوخته:
فاکتور دیگری که شرایط توزیع موجودی را نا به سامان میسازد، تعداد کوینهایی است که به دلیل گمشدن کلید خصوصی نمیتوانند خرج شوند، یا به یک آدرس سوخته ارسال شدهاند.
اگرچه مواردی وجود دارند که در جایی که مقادیر مشخص بیت کوین از بین رفتهاند، به خوبی توزیع شدهاند، امکان شمارش دقیق تعداد کوینهای از دست رفته برای هر رمز ارز وجود ندارد.
Dormancy که معیاری برای مدت زمان غیرفعال بودن آدرسها است، مورد مهمی است که تحلیلگران درون زنجیره با استفاده از آن تعداد کوینهای از دست رفته را محاسبه میکنند. مطالعات تخمین میزنند که حدود 3 میلیون بیت کوین برگشتپذیر نیستند که این مقدار معادل بیش از 14% حداکثر موجودی است.
این موضوع مهمی است که باید در نظر گرفت زیرا قیمت ناشی از عرضه و تقاضا است. اگر عرضه کوینهای موجود کمتر از حد انتظار باشد اما تقاضا تغییری نکند، کوینهای موجود ارزش بیشتری مییابند. این دلیل دیگری است که چرا سرمایه بازار میتواند گمراهکننده باشد، زیرا نمیتوان برای کوینهای از دست رفته یا سوخته روی آن حساب کرد.
سوزاندن عمدی بیت کوین (با ارسال به آدرسی که مشخص است برگشتپذیر نیست) به دلایل واضحی روی میدهد، بسیار کمیاب. با این وجود سوزاندن کوینها مفهوم مهمی در کوینهای تورمزا است و به عنوان روشی برای مقابله با افزایش عرضه و تأثیر منفی بر قیمت محسوب میشود.
متأسفانه سوزاندن در کل به عنوان یک اقدام دستی بدن هشدار محسوب میشود، زیرا با افزایش قیمت مرتبط است. از سوزاندن میتوان به صورت برنامهریزیشده برای کاهش تورم عرضه در رمز ارز های uncapped همانگونه که در ادامه درباره اتریوم خواهیم دید، استفاده کرد.
به نظر میرسد که سنجش دادهها در مورد توزیع عرضه چندان دشوار نبود، مورد مهم دیگری که باید در نظر گرفت و بر ارزش تأثیر میگذارد این است که دادههای خام در نظر گرفته نمیشوند. به همین دلیل کوینها را پیش از این که یک پروژه حتی راهاندازی شود میتوان به اشتراک گذاشت.
اگر دو ارز غالب کریپتو مثلاً بیت کوین و اتریوم را که در زمان تولید توزیع شدند مقایسه کنیم، میتوان به علت اهمیت آن پی برد.
دیدگاهتان را بنویسید